Potloden tegen kalasnikovs, pennen tegen machinegeweren, ze drukken de essentie uit waar het Nico Koning, mijn mede-auteur en mij om ging in De kunst van het vreedzaam vechten. In veel commentaren op de aanslagen in Parijs herkende ik onze centrale ideeën en begrippen. 'Wij vechten terug, maar wel op onze manier', luidde bijvoorbeeld de kop boven het redactionele commentaar van De Volkskrant. De pennen en potloden zijn onze wapens, was de boodschap. 'Waar jullie machinegeweren leegschieten op weerlozen, antwoorden wij door principieel vast te houden aan onze achting voor het woord, het enige juiste middel om conflicten op te lossen'. Dit soort gevecht moet overal in de publieke ruimte plaats vinden. Wanneer ik het beeld van de mens als strijder in ons boek als uitgangspunt neem, hebben we het vooral over deze ruimte. Het gaat ons niet in de eerste plaats om een privé-moraal, maar om een publieke houding. Vergeleken met vroegere traditionele samenlevingen kent onze moderne maatschappij veel speelvelden, waar het vreedzaam vechten beoefend kan en moet worden. Om de rest van dit artikel te lezen dient u zich in te loggen of te registreren.